Elektrik santral işletmeciliğinde ve elektrik üretim sektöründe bazı performans parametreleri sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.


Santral ortalama gücü ( Average Power) 

Ortalama güç hesabı için santralin öncelikli olarak yük eğrisi bilinmelidir. Şekilde maksimum güç, yüke bağlı olarak değişmekte yani maksimum talep 250 MW olarak yük eğrisinde belirtilmektedir. Zaman birimi değişebilir. Santral kurulu gücü 300 MW alınabilir.

Santral Yük Faktörü



Ortalama güç için eğri alan hesabı yapılır.


A1 = 4x150 = 600MWh

A2 = \frac{{150 + 250}}{2}.8 = 1600MWh

A3 = 4x250 = 1000MWh

A4 = \frac{{150 + 250}}{2}.4 = 800MWh

A5 = 0MWh


\sum\limits_{}^{} {Alan = 600 + 1600 + 1000 + 800 = 4000MW} h bulunur.

Ortalama güç (veya yük): 

Belirli bir zaman diliminde yük tarafından tüketilen güçtür. Santral tarafından üretilen gerçek gücü verir. İletim hattı kayıpları ihmal edilmiştir.

{P_{ortalama}} = \frac{{\sum\limits_{}^{} {} Alan}}{{\sum\limits_{}^{} {} Zaman}}


{P_{ortalama}} = \frac{{4000MWh}}{{24h}} = 166,67MW bulunur.


Santral Yük Faktörü ( SYF) ( Plant Load Factor)

Göz önüne aldığımız yük eğrisi günlük olduğundan günlük yük faktörü hesaplanabilir.

SYF = \frac{{{P_{ortalama}}}}{{{P_{{{\rm m}\nolimits} aksimum}}}}


SYF = \frac{{166,67MW}}{{250MW}} = 0,67 olarak elde edilecektir.

Ünite generatörü nominal gücün üstünde çalıştırılırsa SYF değeri 1'den büyük olur.


Yük faktörü zaman birimi ile çarpılarak enerji cinsinden de yazılabilmektedir.

SYF = \frac{{{P_{ortalama}}.24h}}{{{P_{{{\rm m}\nolimits} aksimum}}.24h}} = \frac{{\sum\limits_{}^{} {Alan} }}{{\sum\limits_{}^{} {MaksimumAlan} }} = \frac{{4000MWh}}{{250x24MWh}} = 0,67

Eğri altındaki alan, bir günde üretilen gerçek enerji miktarını yani 4000 MWh'ı vermektedir.


 Yük faktörü fazla ise yani üretilen enerji fazla ise santral geliri artacaktır.


Santral Kapasite Faktörü (SKF) ( Plant Capacity Faktör)

Santral kurulu gücü 300 MW olarak alınırsa, ortalama gücün kurulu güce oranı kapasite faktörünü verir.Kurulu güç santral generatorlerinin tasarım değerlerine bağlıdır. MW cinsinden üretilen gerçek güç kurula güce bölünür.

SKF = \frac{{{P_{ortalama}}}}{{{P_{kurulu}}_{guc}}} = \frac{{166,67MW}}{{300MW}} = 0,55 olarak bulunur.

Enerji cinsinden de benzer şekilde: 


SKF = \frac{{{P_{ortalama}}.24h}}{{{P_{kurulu}}_{guc}.24h}} = \frac{{4000MWh}}{{7200MWh}} = 0,55 kapasite faktörü bulunabilir. Yani santral yükü göz önüne alındığında belirlenen zaman dilimi için yani 24 saatte %55  kapasite ile enerji üretmiştir.


Santral Kullanım Faktörü ( Plant Usage Factor)

Santral kapasite faktöründen farklı olarak santralin belirlenen zaman dilimi yerine santralin kullanıldığı yani çalıştırıldığı zaman dilimi baz alınır. Buna göre yük eğrisine göre santralin kullanıldığı süre 20 saattir. Eğriden 20 saatte üretilen enerji 20.00-24.00 saatleri arası üretim olmamakla birlikte yine 4000 MWh'dir. Kurulu güç 300 MW 20 saat ile çarpılarak enerji cinsinden kurulu gücün kullanılabildiği durum hesaplanır.


SKUF = \frac{{Enerji(20h)}}{{{P_{kurulu}}_{guc}.20h}} = \frac{{4000MWh}}{{300x20MWh}} = 0,67



İdeal durumda santral kurulu gücünün ortalama güce eşit olması istenir.

Yararlanma Faktörü (YF) ( Utilization Factor)

300 MW'lık santralden ne kadar yararlandığımızı bulmak için:


YF = \frac{{{P_{maksimum}}}}{{{P_{kuruluguc}}}} = \frac{{250}}{{300}} = 0,83 

Santralin %17'sinden yararlanılamamaktadır.